Zalecenia dotyczące postępowania z żywymi rybami przeznaczonymi do sprzedaży detalicznej
W związku z zapotrzebowaniem konsumentów na zakup żywych karpi w okresie przedświątecznym
w punktach sprzedaży detalicznej, Główny Lekarz Weterynarii zaleca stosowanie ogólnych zasad
w zakresie postępowania z żywymi rybami wynikających z obowiązujących przepisów prawnych:

• ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz. U. z 2019 r. poz. 122);
• rozporządzenia Rady (WE) NR 1099/2009 z dnia 24 września 2009 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas ich uśmiercania;
• oraz opinii naukowych i statystyki GUS.

Główny Lekarz Weterynarii zaleca, aby sprzedaż ryb odbywała się wyłącznie po uprzednim ich uśmierceniu.

1. Zalecenia dotyczące uśmiercania ryb w punktach sprzedaży detalicznej.
   • Uśmiercanie ryb powinno odbywać się w sposób humanitarny, uwzględniający specyfikę tej gromady kręgowców. Zgodnie z raportem Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności EFSA do humanitarnych metod ogłuszenia ryb należą metody mechaniczna i elektryczna. METODA: uderzenie w część czołową czaszki lub poddanie działaniu prądu elektrycznego powodujące utratę przytomności
     w połączeniu z uszkodzeniem ośrodkowego układu nerwowego lub przerwaniem rdzenia kręgowego albo dekapitacją. MIEJSCE - wydzielone pomieszczenie lub miejsce np. za parawanem, przenośną ścianką lub innym elementem punktu sprzedaży albo namiotu zewnętrznego, który całkowicie zapobiega udziałowi osób postronnych.
     Zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zwierząt, zabronione jest uśmiercanie zwierząt kręgowych, w tym również ryb, w obecności dzieci. Jest to zakaz bezwzględny, zagrożony sankcją karną przewidzianą w art. 35 ww. ustawy.
2. Zalecenia dotyczące personelu:
   • ukończone 18 lat,
   • doświadczenie przy hodowli lub chowie ryb albo odbyte szkolenie z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb (np. szkolenie stanowiskowe),
   • w przypadku dystrybucji ryb z udziałem pośrednika, zapewnia on, aby sprzedawca końcowy był przeszkolony z zakresu dobrostanu, ogłuszania i uśmiercania ryb.
3. Zalecenia dotyczące warunków przetrzymywania żywych ryb:
   • baseny - szczelne, o gładkich ścianach i gładko zakończonych krawędziach,
   • woda - czysta, natlenowana lub napowietrzana; wymiana 1/3 objętości wody basenu co 12 godzin,
   • zagęszczenie - maksymalne zagęszczenie przy stosowaniu natlenowania wody 1kg masy ryby/1l wody,
   • optymalna temp. wody 4 - 6 ºC max 10 ºC,
   • ryby bez widocznych uszkodzeń; ryby posiadające rany i inne uszkodzenia ciała powinny być uśmiercane niezwłocznie po przybyciu do sklepu.

Zalecenia dla odbiorców detalicznych dotyczące przenoszenia żywych ryb oraz stosowanych opakowań do przenoszenia zakupionych żywych ryb. Zaleca się, aby w przypadku zakupu żywej ryby, opakowanie stosowane do przenoszenia zawierało wodę. Podstawowe znaczenie ma zapewnienie możliwości przyjęcia naturalnej pozycji ciała, dlatego kluczowym jest rozmiar opakowania, tak aby ryba nie znajdowała się w nienaturalnej pozycji lub nie była wygięta bez możliwości zmiany pozycji - dotyczy to w szczególności pojemników o sztywnych ścianach.
Z uwagi na brak możliwości stałego napowietrzania, ilość wody w opakowaniu powinna być
co najmniej w stosunku 1:2 masy karpia do objętości wody. Należy unikać uszczelniania, czy zamykania opakowania, aby umożliwić swobodny dopływ powietrza. Zaleca się, aby czas przenoszenia żywej ryby z miejsca zakupu był jak najkrótszy.

Informacja dla funkcjonariuszy Policji, Inspekcji Transportu Drogowego oraz Straży Granicznej kontrolujących transport drogowy zwierząt.
I. Podstawy prawne:
1. Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ochronie zwierząt (Dz.U. z 2013 r. poz. 856, tj., z późn. zm.) – dalej jako uoz.
2. Rozporządzenie Rady (WE) nr 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93 /119/WE oraz rozporządzenie nr 1225/97 (Dz.U. L. 2005 3.1, z późn zm.) – dalej jako 1/2005.
3. Ustawa z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U. z 2013 r. poz. 1414, tj., z późn. zm.) - dalej jako utd.
4. Ustawa z dnia 2 kwietnia 2004 r. o systemie identyfikacji i rejestracji zwierząt (Dz.U. z 2008 r. Nr 204, poz. 1281, z późn. zm.) – dalej jako irz.
II. Ogólne warunki transportu
Zwierzęta: niedopuszczalny jest transport zwierząt niezdolnych do transportu.
Są to zwierzęta: niezdolne do samodzielnego poruszania się (ranne, kontuzjowane, nie mogące wstać), nowonarodzone z niezagojoną pępowiną.
Transportowanych zwierząt nie można wiązać za rogi, poroża oraz pierścienie nosowe. Zwierzęta nie mogą mieć zakładanych pęt na nogi.
Środek transportu, którym przewożone są zwierzęta powinien być tak skonstruowany, aby nie powodował niebezpieczeństwa powstania urazów podczas transportu, zapobiegał przemieszczaniu się zwierząt. Wysokość przestrzeni załadunkowej powinna zapewniać naturalną postawę ciała. Koniowate nie mogą być przewożone na wielopoziomowych środkach transportu, chyba, że górny pokład jest pusty.
Środek transportu powinien być zabezpieczony przed wyciekiem moczu i obornika.
Oznakowanie pojazdu musi wskazywać, że transportowane są w nim zwierzęta.